สาธารณรัฐประชาชนคองโก République populaire du Congo (ฝรั่งเศส) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1969–1992 | |||||||||
เมืองหลวง | บราซาวีล | ||||||||
ภาษาทั่วไป | ฝรั่งเศส, กีตูบา, ลิงกาลา | ||||||||
การปกครอง | รัฐเดียว ลัทธิมากซ์-เลนิน รัฐพรรคเดียว สาธารณรัฐสังคมนิยม | ||||||||
ประมุขแห่งรัฐ | |||||||||
• 1970–1977 | มารียัน งัวบี | ||||||||
• 1977–1979 | โยอาคิม ยมบี-โอบองโก | ||||||||
• 1979–1992 | เดอนี-ซาซู อึงแกโซ | ||||||||
นายกรัฐมนตรี | |||||||||
• 1973–1975 | เฮนรี ลอเปซ (คนแรก) | ||||||||
• 1991–1992 | อังเดร มีลองโก (คนสุดท้าย) | ||||||||
ยุคประวัติศาสตร์ | สงครามเย็น | ||||||||
• ก่อตั้ง | 31 ธันวาคม 1969 | ||||||||
• สิ้นสุด | 15 มีนาคม 1992 | ||||||||
สกุลเงิน | ฟรังก์เซฟา (XAF) | ||||||||
รหัสโทรศัพท์ | 242 | ||||||||
| |||||||||
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | สาธารณรัฐคองโก |
สาธารณรัฐประชาชนคองโก (ฝรั่งเศส: République populaire du Congo) เป็นรัฐสังคมนิยมลัทธิมากซ์-เลนินซึ่งมีอยู่ในสาธารณรัฐคองโกตั้งแต่ปี 1969 ถึง 1992
สาธารณรัฐประชาชนคองโกก่อตั้งขึ้นในเดือนธันวาคม 1969 ในฐานะรัฐมาร์กซิสต์-เลนินนิสต์แห่งแรกในแอฟริกาสามเดือนหลังจากรัฐบาลอัลฟองส์ มัสซัมบา-เดบัตถูกโค่นล้มในการรัฐประหารเมื่อเดือนกันยายน 1968 โดยมีพรรคแรงงานคองโกที่ปกครองอยู่ (ฝรั่งเศส: Parti congolais du travail, PCT) แต่งตั้ง มารียัน งัวบี เป็นประธานาธิบดีผู้ก่อตั้งคองโกในฐานะรัฐบาลคอมมิวนิสต์พรรคเดียวที่สอดคล้องกับสหภาพโซเวียต งัวบีถูกลอบสังหารในปี 1977 และสืบทอดโดย โยอาคิม ยมบี-โอบองโก จนกระทั่งเขาถูกล้มล้างในปี 1979 เดอนี-ซาซู อึงแกโซ สืบทอดต่อจากโอบองโกโดยยืนยันการปกครองของในคองโกด้วยรัฐธรรมนูญใหม่ ก่อตั้งความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกับฝรั่งเศส และอนุญาตให้มีการลงทุนจากต่างประเทศมากขึ้น ในประเทศ สาธารณรัฐประชาชนคองโกเปลี่ยนผ่านไปสู่ระบอบประชาธิปไตยแบบหลายพรรคทุนนิยมภายหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปี 1991 โดยฟื้นฟูชื่อและธงเดิมของประเทศ และสิ้นสุดลงในเดือนมีนาคม 1992 อังเดร มีลองโกได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรีในช่วงเปลี่ยนผ่านขณะที่ซาสซูยังดำรงตำแหน่งเป็นประธานาธิบดี
อัลฟองส์ มัสซัมบา-เดบัต ซึ่งกลายเป็นประธานาธิบดีของสาธารณรัฐคองโกในปี 2506 เป็นประมุขแห่งรัฐแอฟริกันคนแรกที่ประกาศตัวเองอย่างเปิดเผยว่าเป็นมากซิสต์ เขาก่อตั้งระบบพรรคการเมืองเดียวในปี 1964 โดยใช้กลุ่มการเมืองของเขาเอง นั่นคือ ขบวนการการปฏิวัติแห่งชาติ (Mouvement National de la Révolution) เดบัตได้รับเลือกเป็นเลขาธิการขบวนการปฏิวัติแห่งชาติ ในขณะที่ แอมบรัวส์ นูมาซาลาย กลายเป็นเลขาธิการคนแรก พรรคเดี่ยวของคองโกได้รับการสนับสนุนจากกองทหารอาสาสมัครติดอาวุธยอดนิยม นั่นคือ Defense Civile ซึ่งนำโดย อังเกร ดีวารา อย่างไรก็ตาม ภายในปี 1968 การประท้วงที่ทวีความรุนแรงขึ้นทำให้เดบัตต้องจำคุกมารียัน งัวบี หนึ่งในผู้นำ
เมื่อเห็นว่าฝ่ายค้านฝ่ายซ้ายติดอาวุธไม่ยอมแพ้ มัสซัมบา-เดบัตจึงยอมจำนนและประกาศนิรโทษกรรม โดยปล่อยตัวมารียัน งัวบี ท่ามกลางนักโทษการเมืองคนอื่นๆ ในกลางปี 1968 หลังจากการนิรโทษกรรม มัสซัมบา-เดบัตได้ลงจากอำนาจในเดือนกันยายน ทำให้เกิดความไม่มั่นคงในช่วงหนึ่ง ในที่สุดในวันที่ 31 ธันวาคม 1968 งัวบีก็ได้ขึ้นเป็นประมุขแห่งรัฐ ผู้นำคนใหม่ประกาศอย่างเป็นทางการว่าเป็นรัฐที่มุ่งเน้นสังคมนิยมในรูปแบบของ "สาธารณรัฐประชาชน" เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 1969 ฝ่ายบริหารมีศูนย์กลางในบราซาวีล และตำแหน่งหลักของรัฐบาลถูกยึดครองโดยพรรคแรงงานคองโก หลังจากยกเลิกรัฐสภาของสาธารณรัฐก่อนหน้านี้ พรรคแรงงานได้จัดการประชุมสมัชชารัฐธรรมนูญในเมืองหลวงตั้งแต่วันที่ 29 ถึง 31 ธันวาคม 1969 และกลายเป็นพรรคเดียวของรัฐใหม่ งัวบีได้แนะนำนโยบายคอมมิวนิสต์หลายประการ เช่น การทำให้ปัจจัยการผลิตเป็นของกลาง ในปีต่อๆ มา งัวบีถูกลอบสังหารในปี 1977 และสืบทอดต่อโดยพันเอก โยอาคิม-ยมบี โอบองโก ซึ่งปกครองจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 1979 เมื่อ เดอนี-ซาซู อึงแกโซ ขึ้นสู่อำนาจ
เช่นเดียวกับรัฐคอมมิวนิสต์ในแอฟริกาอื่นๆ ในยุคสงครามเย็น สาธารณรัฐประชาชนคองโกมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับสหภาพโซเวียตคองโกนี้ยังคงแข็งแกร่งหลังจากการลอบสังหารงัวบีในปี 1977 อย่างไรก็ตาม รัฐบาลสังคมนิยมยังคงรักษาความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับฝรั่งเศสมาโดยตลอด
ในกลางปี 1991 การประชุมแห่งชาติอธิปไตยได้ลบคำว่า populaire ("ประชาชน") ออกจากชื่ออย่างเป็นทางการของประเทศ ขณะเดียวกันก็ประกาศแทนที่ธงและเพลงชาติที่ใช้ภายใต้รัฐบาลสังคมนิยม การประชุมแห่งชาติอธิปไตยยุติรัฐบาลสังคมนิยมโดยแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีในช่วงเปลี่ยนผ่าน อังเดร มีลองโก ซึ่งได้รับกาแต่งตั้งด้วยอำนาจบริหาร ประธานาธิบดี เดอนี-ซาซู อึงแกโซ ได้รับอนุญาตให้อยู่ในตำแหน่งในฐานะประธานาธิบดีในพิธีการในช่วงเปลี่ยนผ่าน