In dit artikel zullen we de fascinerende wereld van Gagaoezisch verkennen. Vanaf het begin tot aan de hedendaagse toepassingen heeft Gagaoezisch een belangrijke rol gespeeld op verschillende gebieden van het dagelijks leven. Door middel van een gedetailleerde analyse zullen we dieper ingaan op de verschillende aspecten die Gagaoezisch tot een relevant onderwerp maken dat het onderzoeken waard is. We zullen de verschillende perspectieven rond Gagaoezisch bespreken, van de voordelen tot de uitdagingen, en een alomvattend beeld bieden dat de lezer in staat zal stellen het belang ervan in de hedendaagse wereld beter te begrijpen. Ga met ons mee op deze spannende tour door Gagaoezisch en ontdek alles wat dit thema te bieden heeft.
Gagaoezisch gagauz dili | ||||
---|---|---|---|---|
Gesproken in | Bulgarije Griekenland Moldavië Roemenië Rusland Oekraïne | |||
Vitaliteit | bedreigd | |||
Sprekers | 148.720 | |||
Taalfamilie | ||||
Alfabet | Latijns, cyrillisch | |||
Officiële status | ||||
Officieel in | ||||
Taalcodes | ||||
ISO 639-1 | - | |||
ISO 639-2 | tut | |||
ISO 639-3 | gag | |||
|
Het Gagaoezisch (Gagauz dili) is een Turkse taal, die wordt gesproken door de Gagaoezen.
Het Gagaoezisch wordt voornamelijk gesproken in de Moldavische autonome regio Gagaoezië. Daarnaast zijn er Gagaoezische minderheden in Oekraïne en de Balkan. De taal is gebaseerd op het Balkan-Turks en is beïnvloed door tradioneel Turks. Er zijn zo'n 150.000 moedertaalsprekers van het Gagaoezisch. Zowel mondelinge als schriftelijke communicatie tussen sprekers van Gagaoezisch en Turks is zonder problemen mogelijk, omdat de twee talen slechts in geringe mate van elkaar verschillen.
labiaal | dentaal | alveolaar | post- alveolaar |
palataal | velaar | glottaal | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nasaal | m | n | |||||||||||
plosief | p | b | t | d | k | ɡ | |||||||
affricaat | t͡s | t͡ʃ | d͡ʒ | ||||||||||
fricatief | f | v | s | z | ʃ | ʒ | h | ||||||
tremulant | ɾ ~ r | ||||||||||||
approximant | l | j |
voor | centraal | achter | |||
---|---|---|---|---|---|
gesloten | i | y | ɯ | u | |
midden | e | ø | ə | o | |
open | æ | ɑ |
Het Gagaoezisch wordt geschreven in een op het Turks gebaseerde versie van het Latijnse alfabet. Tussen 1957 en 1993 werd het cyrillisch alfabet gebruikt.
A a | Ä ä | B b | C c | Ç ç | D d | E e | Ê ê |
F f | G g | H h | I ı | İ i | J j | K k | L l |
M m | N n | O o | Ö ö | P p | R r | S s | Ş ş |
T t | Ţ ţ | U u | Ü ü | V v | Y y | Z z |
А а | Ӓ ӓ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | Ӂ ӂ | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м |
Н н | О о | Ӧ ӧ | П п | Р р | С с | Т т | У у |
Ӱ ӱ | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
De onderstaande tekst is een uittreksel uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in het Gagaoezisch.
Nederlands | Gagaoezisch | Gagaoezisch (1957-1993) |
---|---|---|
Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. | Insannar hepsi duuêrlar serbest hem birtakım kendi kıymetindä hem haklarında. Onnara verilmiş akıl hem üz da läazım biri-birinä davransınnar kardaşlık ruhuna uygun. | Инсаннар хепси дууэрлар сербест хем биртакым кенди кыйметиндӓ хем хакларында. Оннара верилмиш акыл хем ӱз да лӓазым бири-биринӓ даврансыннар кардашлык рухуна уйгун. |
Referenties
|