Obecnie Język agulski to temat, który zyskał duże znaczenie w społeczeństwie. Z biegiem czasu Język agulski stał się przedmiotem zainteresowania szerokiego grona osób, czy to ze względu na jego wpływ na życie codzienne, jego znaczenie historyczne, czy też wpływ na różne aspekty kultury. W tym artykule zbadamy różne perspektywy Język agulski, od jego początków po rolę w teraźniejszości, analizując jego znaczenie i implikacje dla dzisiejszego społeczeństwa. Dodatkowo sprawdzimy, jak Język agulski ewoluował na przestrzeni czasu i jak jego zrozumienie może przyczynić się do zrozumienia różnych aspektów naszego codziennego życia.
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
ok. 29 tys. | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
Organ regulujący | Institut jazyka, litieratury i iskusstwa im. Gamzata Cadasy↗ | ||
UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | agx | ||
IETF | agx | ||
Glottolog | aghu1253 | ||
Ethnologue | agx | ||
WALS | agl | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język agulski (agulski агъул чIал, ros. агульский язык) – język Agulów, zamieszkujących południowo-wschodnią część Dagestanu. Należy do zespołu samurskiego, podgrupy dagestańskiej w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
W 1989 r. odnotowano, że ma blisko 18 tys. użytkowników. Według danych z 2010 r. posługuje się nim ok. 29 tys. osób, przede wszystkim w dwu rejonach Dagestanu, agulskim i kurachskim. Niemniej jest zdecydowanie zagrożony wymarciem ze względu na obecność innych, dominujących lokalnie języków (lakijskiego, tabasarańskiego i lezgińskiego) oraz wzrastający wpływ rosyjskiego.
Język agulski genetycznie najbliżej spokrewniony jest z językiem tabasarańskim. Jego unikatową cechą jest odróżnianie spółgłosek nagłośniowych i krtaniowych.
Wyróżnia się dwa główne dialekty języka agulskiego: kuszański i agulski właściwy oraz trzy drobniejsze gwary lokalne.
Od początku lat 90. prowadzi się próby stworzenia piśmiennictwa w oparciu o cyrylicę rosyjską. Powstały już pierwsze podręczniki do nauki języka dla dzieci, wydano także pierwsze zbiorki poezji w języku agulskim.
Studia nad językiem agulskim zapoczątkował niemiecki kaukazolog, Adolf Dirr (1867–1930), publikując w 1907 r. w Tbilisi pracę pt. Агульский язык.
А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | ГI гI | Д д | Дж дж |
Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Кк кк | Къ къ |
Кь кь | КI кI | Л л | М м | Н н | О о | П п | Пп пп | ПI пI |
Р р | С с | Т т | Тт тт | ТI тI | У у | Уь уь | Ф ф | Х х |
Хъ хъ | Хь хь | XI хI | Ц ц | ЦI цI | Ч ч | Чч чч | ЧI чI | Ш ш |
Щ щ | ъ | I | ы | ь | Э э | Ю ю | Я я |