W dzisiejszym świecie Język galicyjski stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum ludzi. Wraz z postępem technologii i globalizacją Język galicyjski staje się coraz ważniejszy we współczesnym społeczeństwie. Niezależnie od tego, czy jest to zjawisko historyczne, wybitna osobowość, aktualny temat czy jakikolwiek inny istotny aspekt, Język galicyjski przykuł uwagę osób z różnych kultur, grup wiekowych i kontekstów. W tym artykule zbadamy różne perspektywy i aspekty Język galicyjski, analizując jego wpływ, implikacje i możliwe reperkusje w różnych obszarach.
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
3–4 miliony | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Galicja (Hiszpania) | ||||||
Organ regulujący | Galicyjska Akademia Królewska | ||||||
Ethnologue | 2 prowincjonalny↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | gl | ||||||
ISO 639-2 | glg | ||||||
ISO 639-3 | glg | ||||||
IETF | gl | ||||||
Glottolog | gali1258 | ||||||
Ethnologue | glg | ||||||
GOST 7.75–97 | гал 147 | ||||||
WALS | glc | ||||||
SIL | GLG | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język galicyjski lub galisyjski (galic. galego, hiszp. gallego, port. galego) – język z grupy romańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ok. 3,2 mln mieszkańców hiszpańskiej Galicji (język urzędowy wraz z kastylijskim ) oraz sąsiednie prowincje Asturia, León i Zamora. Podtrzymywany jest także wśród wspólnot emigracyjnych Galisyjczyków w Argentynie, Brazylii i Meksyku.
Galicyjski bywa klasyfikowany jako dialekt języka hiszpańskiego.
Galicyjski powstał w wyniku nałożenia się na pierwotne języki iberoceltyckie prowincjonalnej łaciny, a potem wpływały na niego języki napływających tu germańskich Swebów i Wizygotów, później Celtów z Brytanii i Arabów. Współczesny galicyjski jest mocno zhispanizowany.
Od wieku XII do XIV stanowił rodzaj języka literackiego dla całej chrześcijańskiej części Półwyspu Iberyjskiego. Był uznawany za język ludzi wykształconych. Poematy tworzył w nim m.in. król Alfons X Mądry (Cantigas de Santa María). O literaturze tamtego okresu mówi się liryka galicyjsko-portugalska (hiszp. lírica gallego-portuguesa).
W średniowieczu w wyniku zmian politycznych (odłączenie się hrabstwa Portucale od Galicji) wyodrębnił się z niego – by dalej rozwijać się już samodzielnie – język portugalski. Często język portugalski uznawany jest, błędnie, za bardziej archaiczny od swego przodka.
Język portugalski | Język galicyjski |
---|---|
a | a |
com | con |
de | de |
em | en |
para | para |
por | por |
o | a | os | as | |
---|---|---|---|---|
a | ao | à | aos | às |
de | do | da | dos | das |
em | no | na | nos | nas |
por | pelo | pela | pelos | pelas |
o | a | os | as | un | unha | uns | unhas | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a | ao - (ó) | á | aos - (ós) | ás | ||||
con | co | coa | cos | coas | cun | cunha | cuns | cunhas |
de | do | da | dos | das | dun | dunha | duns | dunhas |
en | no | na | nos | nas | nun | nunha | nuns | nunhas |
por | polo | pola | polos | polas |
Język portugalski | Język galicyjski | Forma gramatyczna |
---|---|---|
ser | ser | bezokolicznik |
é | é | czas teraźniejszy, l. pojedyncza, 3. osoba |
são | son | czas teraźniejszy, l. mnoga, 3. osoba |
Język portugalski | Język galicyjski | Uwagi |
---|---|---|
-ança | -anza | |
-dade | -dade | |
-ês | -és | przymiotnik od narodowości |
-ção (l.poj.), -ções (l.mn.) | -ción (l.poj.), -cións(l.mn.) | W galicyjskim c zostaje podwojone gdzie w łac. -ctio |
-vel (l.poj.), -veis (l.mn.) | -ble, -bel (l.poj.), -bles, -beis (l.mn.) | W galicyjskim nie oznacza się samogłoski akcentowanej: port. invencível - galic. invencible |