Jurij Piatakow
W dzisiejszym świecie Jurij Piatakow jest tematem o wielkim znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum osób i grup. Niezależnie od tego, czy ze względu na wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na dziedzinę nauki, Jurij Piatakow jest tematem, który nie pozostawia nikogo obojętnym. Temat ten na przestrzeni lat wywołał niekończące się debaty i dyskusje, a także liczne badania i publikacje, które przyczyniły się do wzbogacenia wiedzy na ten temat. W tym artykule zbadamy różne aspekty Jurij Piatakow i przeanalizujemy jego znaczenie w różnych kontekstach, aby zaoferować wszechstronną i wzbogacającą wizję tego wpływowego i intrygującego tematu.
 Jurij Piatakow w 1919 | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 sierpnia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| I sekretarz KP(b)U | |
| Okres |
od 12 lipca 1918 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
stanowisko utworzone |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Jurij Leonidowicz Piatakow, ukr. Юрій (Георгій) Леонідович П'ятаков (ur. 6 sierpnia?/18 sierpnia 1890 koło Czerkasów, zm. 1 lutego 1937 w Moskwie) – rewolucjonista i działacz komunistyczny, I sekretarz KP(b)U w 1918 roku, członek i zastępca członka Komitetu Centralnego WKP(b). W styczniu-lutym 1920 krótkotrwały szef Registrupru – wywiadu Armii Czerwonej.
Życiorys
Był synem Leonida Piatakowa, Rosjanina, inżyniera cukrownika i właściciela cukrowni w guberni kijowskiej. Studiował ekonomię na Uniwersytecie w Petersburgu. Wykluczony z uniwersytetu po trzecim roku studiów za działalność w kółkach socjaldemokratycznych, przeniósł się do Kijowa, gdzie w kwietniu-czerwcu 1912 był sekretarzem komitetu kijowskiego Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR). Aresztowany i zesłany do guberni irkuckiej, w 1914 zbiegł i przez Japonię i USA przedostał się do Europy Zachodniej.
Do Rosji powrócił po rewolucji lutowej i obaleniu caratu. W 1917 roku stanął na czele komitetu bolszewickiego w Kijowie i wszedł w skład Ukraińskiej Centralnej Rady. Od lipca do września 1918 roku I sekretarz KP(b)U. W październiku 1918 roku został komisarzem Banku Ludowego RFSRR, a już w listopadzie tego roku kierował marionetkowym Tymczasowym Robotniczo-Chłopskim Rządem Ukrainy.
W kwestiach społeczno-gospodarczych reprezentował skrajnie lewicowe poglądy, był przeciwnikiem rozdawania ziemi chłopom, opowiadając się za tworzeniem komun rolniczych. Walczył z tzw. ukraińskim nacjonalizmem reprezentowanym w jego przekonaniu przez borotbistów, sprzeciwiał się szczególnej autonomii Ukrainy w ramach wielkiej wspólnoty radzieckiej. W sprawie tej polemizował z Leninem, który oskarżał go o luksemburgizm.
Jednocześnie jedynie nazwiska Stalina, Trockiego, Kamieniewa, Zinowiewa, Bucharina i właśnie Jurija Piatakowa (ówcześnie członka KC) wymienił Lenin w swym testamencie politycznym z grudnia 1922 jako wybitnych przywódców partyjnych WKP(b).
Od stycznia do lutego 1920 był szefem Registrupru (wywiadu Armii Czerwonej).
Od 1921 do 1923 roku stał na czele kompleksu przemysłowego w Donbasie, przyczyniając się do jego szybkiego rozwoju. Aktywny członek KP(b)U (w składzie KC w latach 1923-1927 i 1930-37). Od 1923 do 1927 roku wiceprzewodniczący Najwyższej Rady Gospodarki Narodowej ZSRR, jeden z twórców pierwszej pięciolatki, która zadecydowała o rozwoju przemysłu na Ukrainie, a nie jak pierwotnie planowano, na Uralu. Od 1923 zwolennik Lewicowej Opozycji na czele z Lwem Trockim w RKP(b)/WKP(b). W grudniu 1927 wydalony w związku z tym z WKP(b), w 1928 złożył deklarację o zaprzestaniu opozycji, przywrócony w prawach członka partii. Na XVI zjeździe WKP(b) w lipcu 1930 ponownie wybrany w skład Komitetu Centralnego.
W latach 1928-1929 wiceprezes, 19.04.1929 — 18.10.1930 prezes Gosbanku ZSRR. Od 1930 członek prezydium, w latach 1931—1932 ponownie wiceprzewodniczący Najwyższej Rady Gospodarki Narodowej (WSNCh) ZSRR. W latach 1932-34 zastępca komisarza ludowego przemysłu ciężkiego ZSRR (którym był Sergo Ordżonikidze), od 1934 do 14 września 1936 pierwszy zastępca komisarza ludowego przemysłu ciężkiego ZSRR, faktycznie kierujący resortem – czyli zarządzający przemysłem ciężkim ZSRR i kierujący programem industrializacji. Na XVII zjeździe WKP(b) w styczniu 1934 wybrany na zastępcę członka KC.
Miał opinię utalentowanego technokraty, pracoholika. Od 1927 nie angażował się w rozgrywki polityczne wewnątrz partii bolszewików.
W okresie "wielkiej czystki" 14 września 1936 aresztowany przez NKWD. W styczniu 1937 roku podsądny w procesie pokazowym („proces siedemnastu”) przed Kolegium Wojskowym Sądu Najwyższego ZSRR jako trockista (obok m.in. Leonida Sieriebriakowa, Nikołaja Murałowa, Grigorija Sokolnikowa i Karola Radka), „przyznał się” m.in. do planów oderwania Ukrainy od ZSRR. 30 stycznia 1937 skazany na śmierć z zarzutu o "organizację Równoległego antysowieckiego centrum trockistowskiego i kierowanie działalnością szkodniczą, dywersyjną, szpiegowską i terrorystyczną". Rozstrzelany 1 lutego 1937. Ciało skremowano w krematorium na Cmentarzu Dońskim, prochy pochowano anonimowo.
Zrehabilitowany 13 czerwca 1988, postanowieniem plenum Sądu Najwyższego ZSRR.
Jego żoną była Eugenia Bosz.
Przypisy
- ↑ Aleksandr Kołpakidi, Dmitrij Prochorow: Империя ГРУ. Очерки истории российской военной разведки. Moskwa: Ołma-Press, 2000, s. 126. ISBN 5-224-00600-7.
- ↑ Пятаков Юрий Леонидович
Bibliografia, literatura, linki
- П'ятаков Юрій (Георгій) Леонідович Енциклопедія історії України: Т. 9. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2012, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2.
- Robert Conquest „Wielki terror”, Warszawa 1997, ISBN 83-902063-9-0.
- Aleksander Weissberg-Cybulski Wielka czystka, Warszawa 1990
- Jurij Piatakow na portalu hrono ru (ros.)
- Пятаков Юрий Леонидович