Romanyot
Günümüz dünyasında Romanyot her yaştan ve her kesimden insanın dikkatini çeken bir konudur. Zamanla Romanyot siyasetten ekonomiye, kültürden topluma kadar farklı alanlarda önem kazandı. İster teknolojik bir ilerleme, ister tarihi bir olay, tanınmış bir kişi veya başka bir husus olsun, Romanyot düşünme ve hareket etme şeklimizi önemli ölçüde etkilemeyi başardı. Bu makalede, Romanyot'in etkisi ve öneminin yanı sıra günümüz dünyasındaki etkilerini daha ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
| Makale serilerinden Yahudiler ve Yahudilik | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Etimoloji • Kim bir Yahudi'dir? | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
Romanyot, Roma döneminden beri bugünkü Türkiye, Yunanistan ve bu ülkeleri çevreleyen bölgelerde yaşayan Yahudilere verilen addır. Kendi aralarında kullandıkları dil Yunanca'nın bir lehçesi olan ve İbranice'den kelimeler bulunan Yevanik'ti (ya da diğer adlarıyla: Romanyot veya Yahudi Yunancası). Bu dil Sinagoglarının adları Yunanca olduğu gibi, duaların bazıları da yine bu dilde okunurdu. Bu dilin ölü bir dil olma ihtimali çok yüksektir. 1547 yılında Tevrat da Yunancaya çevrilmiştir. Gelenekleri de doğal olarak Rum yaşam tarzına yakın olmuştur.
16. yüzyıldan başlayarak Romanyotlar çoğunlukla Sefaradlar ile ortak evliliklere girdiklerinden, yalın toplum unsurları giderek yitirilmeye başlandı. Halk dilinde "Gregos" diye bilinen Romanyotların İstanbul Sinagogu 1660 yılında, Sofya'daki sinagog ise 1898'de kapandı. Edirne'deki ibadethane ise 1905 yılındaki yangından sonra yeniden açılmadı. Bugün Türkiye'de ve dünyada etkin bir varlıklarından söz edilemez.
Kaynakça
- ^ Dinar, Hasia (2021). The Oxford handbook of the Jewish diaspora. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0190240943.
- ^ Regh, Kenneth (2018). The Oxford handbook of endangered languages. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190610029.
- ^ Goodman, Martin (2002). The Oxford handbook of Jewish studies. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0199280322.
Konuyla ilgili yayınlar
- Koçoğlu, Yahya (2001). Azınlık Gençleri Anlatıyor. İstanbul: Metis Yayınları. ISBN 975-342-336-5.
 | Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
